Vorige maand mochten we een week lang de etalage van boekhandel De Vries in Haarlem vullen. Bijzonder! (en niet alleen omdat Annette ontdekte dat zo’n inrichting best nog wel een werkje is). Alle boeken, teksten, wetenschappers en kundigen die we afgelopen maanden binnenstebuiten keerden, verzamelden we om zo tot een representatieve inhoud te komen.
En wat we al dachten, bleek waar te zijn: We hadden veel te veel.
Wereldwijd lopen er honderdduizenden betrokken, lieve en slimme mensen rond die zich bezig houden met de beste omstandigheden waarin jonge mensen zich kunnen ontwikkelen. Ze creëren platforms, schrijven boeken, houden TEDtalks. Allemaal in het belang van optimale leer- en ontwikkelingskansen voor jongeren. En we vinden ze fantastisch!
Deze kennisdeling focust met name op onderwijs- en vakinhoud, didactiek en pedagogiek. Drie essentiële zaken waar elke docent mee te maken krijgt in zijn lespraktijk. Lesgeven is een ambacht. Je kan er in meer of minderde mate aanleg voor hebben, maar goed lesgeven leer je door te doen. Er zijn op die manier overvloedig veel goede onderwijsstromingen ontstaan: Visies van begin 20ste eeuw zoals, Montessori (een methode zelfs), Dalton, Vrije School, Freinet en Jenaplan. Visie’s die later ontstonden zoals, Adaptief onderwijs, OGO, EGO, Democratisch Onderwijs en Steve Jobs scholen.
Zoveel mensen, zoveel meningen. We hebben dan ook geen enkele illusie dat we daar een nieuwe visie naast moeten zetten.
Visie is fantastisch. Noodzakelijk ook. Maar hangt wel samen met allerlei zaken; waarden en normen. Sociaal culturele achtergronden. Met religie, levensovertuiging en/of ervaringen. Een visie wordt gevormd door een synthese van al dit soort dingen en komt op die manier tot stand. Het is beweeglijk en veranderlijk, naar gelang de ontwikkeling van de houder van de visie. Het mooiste daarbij is, is dat er geen enkele de enige juiste is (behalve als iemand vanuit een overtuiging mensenrechten schendt en anderen pijn doet, dan grijpen we uiteraard in).
Wat we in ‘Nooit Af in het Onderwijs’ doen is, kijken waar de ruimte zich bevindt om leren en ontwikkeling zo optimaal mogelijk de kans te geven. Het onderwijsvraagstuk is in werkelijkheid een maatschappelijk en systemisch vraagstuk. Pas als de professional ruimte en erkenning heeft, kan je op zuivere wijze het professioneel handelen bespreekbaar maken. Dus moeten we eerst het systeem resetten en herstellen.
En precies daarom bemoeien wij ons niet met de manier waarop er les gegeven moet worden. We schrijven niet over didactische modellen en de manier waarop je 3×12 het beste kan aanleren (oké vooruit, een paar kleine puntjes zul je tegenkomen), of over welke onderwijsstroming het beste is. Je zult in ons boek weinig eenduidige antwoorden vinden over welke visie onze voorkeur heeft.
Wat je wel vindt zijn talloze handreikingen om het klaslokaal heen. Manieren waarop het simpeler, goedkoper en sneller kan. We pakken de bureaucratie aan èn manieren waardoor het hele onderwijsveld eenvoudiger kan interveniëren. Je zult conservatieve inzichten lezen, maar ook progressieve en volkomen out-of-the-box gedachtenexperimenten. We vertellen je voorbeelden die werken, maar komen niet met gedetailleerde verhalen, omdat we vooral de lessen van good practices willen delen, in plaats van het schooladres.
Want alles dat er al is, waar dit bericht mee begon, is de moeite van het ontdekken waard. Etalage-waardig zelfs! (Een aantal van) onze aanraders:
Jongens zijn Slimmer dan Meisjes, 35 mythes over leren en onderwijs – De Bruyckere, Kirschner en Hulshof.
Het Tienerbrein – Jolles.
Meester Mark Graaft Door – vd Werf.
Onderwijs in Tijden van Digitalisering – red. Verbrugge.
Bouwstenen voor High Impact Learning – Dochy e.a.
What Teachers Make. – Mali.
The Tipping Point – Gladwell.
Outliers – Gladwell.
Altruisme – Ricard.
Animal Farm – Orwell.
Reinventing Organizations – Laloux.
Exponentiële Organisaties – Ismail en v. Geest.
Abundance – Diamandis.
nooitafinhetonderwijs.nl 